Już od soboty (26 sierpnia), po raz czternasty, pełną parą ruszy „Warszawa Singera” czyli Festiwal Kultury Żydowskiej. Spektakle i spotkania z twórcami, koncerty i wystawy, filmy i wykłady. Podobnie, jak w ubiegłych latach nie zabraknie spacerów po Warszawie śladami przedwojennego żydowskiego świata.
Ponad tydzień festiwalowych spotkań – jak podkreśla dyrektor artystyczna i twórca Festiwalu Gołda Tencer – „będzie okazją do tego, by choć na chwile zajrzeć do świata utrwalonego w pamięci, na kartach książek, w dokumentach i w dźwiękach muzyki”. I chociaż, Teatr Żydowski stracił swoją siedzibę przy Placu Grzybowskim, która była sercem festiwalowych wydarzeń, to wbrew temu, dźwięki muzyki klezmerskiej i języka jidysz rozleją się jeszcze szerzej po całej Warszawie...
Przy Senatorskiej 35 będzie działało biuro festiwalowe oraz dwie sceny Teatru im. Estery Rachel i Idy Kamińskich – kameralna i letnia w ogrodzie restauracji St Antonio. Gościnnie uczestników Festiwalu przyjmą m. in. Teatr Kwadrat, Teatr Studio i Nowy Teatr przy Madalińskiego, Klub Dowództwa Garnizonu Warszawa, Kino Iluzjon, Austriackie Forum Kultury, Centrum Kultury Jidysz, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, BookBook Księgarnia Hoża, Galeria Spokojna, Piwnica na Wójtowskiej, Jazz Club Akwarium na Skwerze Hoovera, oczywiście Plac Grzybowski i słynna ulica Próżna, a nawet Plac Defilad, gdzie już w najbliższy piątek wieczorem odbędzie się koncert Orkiestry Klezmerskiej Teatru Sejneńskiego.
Uroczyste otwarcie Festiwalu odbędzie się 27 sierpnia w Synagodze im. Nożyków koncertem kantoralnym „Ahava Raba – pokój, miłość, muzyka” z udziałem kantora synagogi na Lincoln Square w Nowym Jorku – Yaakova „Yanky” Lemmera oraz kompozytora i trębacza – Franka Londona. Dołączą do nich czołowi artyści współczesnego świata muzyki jidysz: klarnecista Merlin Shepherd, akordeonista i pianista Patrick Farrell, perkusista Guy Schalom oraz wokalista i basista Benjy Fox-Rosen.
Konferencję prasową poprowadził red. Jan Ordyński, 22 VIII 2017, fot. © ISB
Do największych „atrakcji” tegorocznego Festiwalu – jak podkreślają organizatorzy – zaliczyć należy prezentacje spektakli „Dybuk” i „Malowany ptak” w reżyserii Mai Kleczewskiej. – Pierwszy raz „Dybuk” i „Malowany ptak” zostaną zagrane tak, jak zostało to założone - jednego dnia, w odstępie dwóch godzin. Oba spektakle stanowią dyptyk o pamięci, trudnych relacjach polsko-żydowskich, które w obecnej sytuacji musimy podejmować na nowo, pamięci i o tym, co teraz – podkreślił Łukasz Chotkowski podczas wtorkowej konferencji prasowej, zapowiadającej Festiwal.
Inną perełką ma być sztuka „Czekając na Godota” Samuela Becketta, która po raz pierwszy zaprezentowana zostanie na scenie w trzech językach: jidysz, francuskim i hiszpańskim. Dokonają tego aktorzy Teatru Yiddishpiel z Izraela. Ponadto wśród teatralnych zapowiedzi znajdują się m. in. spektakl Teatru Żydowskiego z Bukaresztu „A Tourist’s Guide to Warsaw” Hillela Mittelpunkta, „Szabasowa Dziewczyna” Daniela Simona w reż. Marcina Sławińskiego, „Miasteczko Kasrylewka” według Szolema Alejchema w reż. Shmuela Atzmona-Wircera, „Szosza” na podstawie powieści Isaaca Bashevisa Singera w reż. Karoliny Kirsz, a także „Sanatorium pod Klepsydrą” – performance Agaty Dudy-Gracz na podstawie tekstów Brunona Schulza z udziałem aktorów warszawskiego Teatru Żydowskiego.
Konferencja prasowa - XIV Festiwal Warszawa Singera, fot. © ISB
W tym roku zagrają także: KROKE, Oleś Brothers and Christopher Dell, Frank London and Friends, Warszawskie Combo Taneczne, Renata Przemyk (wystąpi w repertuarze Leonarda Cohena), Dima Gorelik Trio, The Brothers Nazaroff, Rolf Kuehn and trio Jachna/Mazurkiewicz/Buhl, Orkiestra Naxos, Marita Alban Juarez Quartet oraz Clarinet Summit: Ichra Clarinet Quartet (Mikołaj Trzaska, Wacław Zimpel, Paweł Szamburski, Michał Górczyński), Rolf Kuehn, Christian David i Oleś Brothers w ramach Singer Jazz Festival pod kierunkiem Adama Barucha.
Organizatorzy przygotowali także liczne spotkania z ludźmi pióra, m. in. z Mikołajem Grynbergiem (autor książki „Rejwach”), Moniką Sznajderman („Fałszerz pieprzu”), Krystyną Naszkowską („Wygnani z raju”), Hanną Kral („Fantom bólu”). W ramach „Czytelni pisarzy żydowskich” utwór „My, Żydzi polscy” Juliana Tuwima zinterpretuje Andrzej Seweryn, a „Sklepy cynamonowe” Brunona Schulza czytać będzie Jerzy Radziwiłowicz.
Zaplanowano również spotkania wokół nieistniejącej już Warszawy, zburzonej podczas drugiej wojny światowej, warsztaty kuchni żydowskiej, warsztaty języka hebrajskiego, przegląd filmów Aleksandra Forda z lat 1933-1948. Jak klamrą całość zepnie koncert plenerowy na Placu Grzybowskim (3 września) w wykonaniu jednego z największych wokalistów w historii izraelskiej sceny muzycznej – Dawida D’Ora oraz izraelskiej piosenkarki i aktorki – Miri Mesiki, którzy po raz pierwszy razem wystąpią na scenie Festiwalu Warszawa Singera.
– Dzięki Warszawie Singera będą mieli Państwo okazję obcować ze współczesną twórczością inspirowaną kulturą żydowską, spotkać wybitnych polskich i zagranicznych artystów oraz odwiedzić liczne miejsca, w których odbywać się będą wydarzenia festiwalowe – stwierdza w Słowie do uczestników Festiwalu minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński. – Od lat tworzą one ważną płaszczyznę dialogu pomiędzy twórcami, naukowcami, historykami oraz odbiorcami, którym bliskie jest wspólne, polsko-żydowskie dziedzictwo. Tak bogaty i różnorodny program z pewnością zainteresuje i połączy pokolenia uczestników – dodaje wicepremier.
Szczegółowy program tegorocznego Festiwalu Kultury Żydowskiej „Warszawa Singera” dostępny jest na stronie internetowej pod adresem: www.festiwalsingera.pl. Oby tylko na przeczytaniu programu się nie skończyło, gdyż otrzymać bilet czy wejściówkę np. na spektakl teatralny to trzeba mieć chyba żydowskie szczęście...
Ireneusz St. Bruski
