KOMUNIKAT PRASOWY
Europejscy dziennikarze i wydawcy wzywają Radę Europejską ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych do utrzymania obecnych gwarancji dla wolności słowa w Europie
Bruksela, 10 października 2014 – Po debacie Rady nad projektem Dyrektywy o Ochronie Danych Osobowych, dziennikarze i wydawcy prasy w Europie wzywają państwa członkowskie do podjęcia działań uniemożliwiających ograniczenie wolności słowa oraz do pełnego poparcia dla zwolnienia od zasad ogólnych przetwarzania danych osobowych w celach dziennikarskich, na mocy obowiązującego obecnie artykułu 80 Dyrektywy.
Takie zwolnienie od ogólnych zasad ochrony danych jest niezbędne, aby dziennikarze i wydawcy mogli wypełniać swoją misję. Obejmuje ona monitorowanie, raportowanie, publikowanie, przechowywanie i archiwizowanie informacji - i ochronę źródeł tych informacji - w interesie wszystkich obywateli i całego demokratycznego społeczeństwa. Działalność dziennikarska, choć zwolniona z określonych paragrafów rozporządzenia o ochronie danych, jest przecież regulowana przez ustawodawstwa państw członkowskich, które gwarantują prawo do prywatności i zapewniają ochronę przed zniesławieniem.
Europejska Federacja Dziennikarzy EFJ, Europejskie Stowarzyszenie Wdawców Gazet ENPA, Europejskie Stowarzyszenie Mediów Magazynowych EMMA i Europejska Rada Wydawców EPC, wyrażają obawę, że poziom ochrony gwarantowany przez obecnie obowiązującą Dyrektywę o Ochronie Danych jest zagrożony i może nie być utrzymany.
Obecnie państwa członkowskie są zobowiązane do zwolnień od zasad ogólnych obowiązującej Dyrektywy dla przetwarzania danych osobowych w celach dziennikarskich. Najnowsza propozycja Rady dotycząca zmiany artykułu 80 nie zapewnia tej minimalnej gwarancji wolności słowa i wolności prasy. Wręcz przeciwnie, wymaga od państw członkowskich jedynie „pogodzenia” prawa do ochrony danych osobowych z prawem do wolności słowa. Takie sformułowanie otwiera drzwi do ograniczania wolności słowa, usuwa wszelkie zobowiązania państw członkowskich do wyłączenia z zasad ogólnych Dyrektywy przetwarzania danych w celach dziennikarskich, a zatem pozwala rządom stosować zasady ogólne Dyrektywy do procesu przygotowywania materiałów dziennikarskich i redakcyjnych.
Niezastosowanie zwolnienia od zasad ogólnych dla przetwarzania danych w celach dziennikarskich może na przykład oznaczać, że dziennikarze będą potrzebowali zgody polityka na przygotowanie materiału o nim lub będą musieli usunąć taki materiał na podstawie prawa do bycia zapomnianym; dziennikarze będą musieli poinformować wszystkie „podmioty danych” o artykułach z nimi związanych przed ich publikacją; dziennikarze byliby zobowiązani do ujawniania swoich źródeł informacji; archiwizowanie materiałów bez uprzedniej zgody zainteresowanych byłoby niezgodne z prawem. Jest więc rzecza oczywistą, że wolność słowa wymaga mozliwości przetwarzania danych osobowych bez uprzedniej zgody ich właścicieli.
W konsekwencji tak szerokich i niejasnych uprawnienia dla rządów w UE, zespoły redakcyjne gazet i innych mediów mogą zacząć podlegać prawu o ochronie danych osobowych na zasadch ogólnych i w związku z tym kontroli stosownych organów. Ponadto państwa członkowskie gotowe do podtrzymania i ochrony praw dziennikarskich w zakresie przetwarzania danych, mogą to mieć uniemożliwione, gdyż nie jest jasne w jakiej formie można by to pogodzić z prawem europejskim.
Popieramy zharmonizowane prawo o ochronie danych osobowych zapewniające lepszą ochronę danych obywateli, ale poświęcenie w tym procesie prawa do wolności słowa byłoby niebezpiecznym krokiem wstecz na drodze demokracji europejskiej.
Z tych zasadniczych powodów dziennikarze i wydawcy prasy w Europie wzywają państwa członkowskie do ponownego włączenia artykułu 80 w jego oryginalnym brzmieniu przedstawionym przez Komisję we wniosku do Dyrektywy o Ochronie Danych. Jest to absolutne minimum do ochrony status quo wolności słowa i wolności mediów w UE.
Petycja stowarzyszeń dziennikarzy i wydawców: https://www.change.org/petitions/art80
