za publikacje w obronie demokracji i praworządności, demaskujące nadużycia władzy, korupcję, naruszanie praw obywatelskich, praw człowieka
ufundowaną przez Zarząd Główny SDP
otrzymuje Patrycja Gruszyńska-Ruman
autorka audycji "WiNna nie WiNna", Studio Reportażu i Dokumentu Polskiego Radia Pr. I z 27 października 2008 r.
Dwa totalitaryzmy w jednym życiu. Autorka przypadkowo zwiedzając muzeum Auschwitz zwraca uwagę na nazwisko więźniarki, ponieważ jest to panieńskie nazwisko jej matki. Zaczyna drążyć dokumenty oświęcimskie, a te prowadzą ją do IPN. Nie odnalazła rodziny, ale bohaterkę reportażu, Stanisławę Rachwałową (członek AK i WiN-u), która spędziła cztery lata w Auschwitz i przesiedziała 10 lat w więzieniach PRL. Odkopuje dokumenty, szuka rodziny Rachwałowej i towarzyszek z obozu i celi. Reportaż doskonale skonstruowany, opowiada o upokorzeniu, nienawiści i... przebaczeniu.
dyplom za znakomity reportaż opowiadający o doświadczeniach życia w dwóch totalitaryzmach, za stworzenie ponadczasowego studium ludzkiej krzywdy, nienawiści i.... przebaczenia.
honorowe wyróżnienie otrzymują Zbigniew Domaszewicz i Piotr Miączyński
współautorzy artykułu "Samotność demaskatora"
„Gazeta Wyborcza” Duży Format z 29 września 2008 r.
Whistblowing to alarmowanie o nieprawidłowościach w swojej instytucji lub firmie. Człowiek, który reaguje na korupcję, przekręty, nepotyzm, ustawianie przetargów to po angielsku whistblower, po polsku szpicel, donosiciel, kabel, tylko niektórzy mówią o nich - demaskatorzy. Autorzy przedstawiają trzy przypadki polskich whistblowerów, którzy zaangażowali się w położenie kresu korupcji w swych firmach i w zasadzie zostali pozostawieni sami sobie. Droga do zbudowania społeczeństwa obywatelskiego jest jeszcze w naszym kraju bardzo daleka.
dyplom za pokazanie na wyrazistych przykładach, czym jest obywatelska powinność naprawy państwa wbrew zmowie milczenia - wobec szerzącego się wokół zła.
Nagrodę Watergate
za publikacje z zakresu dziennikarstwa śledczego
ufundowaną przez Zarząd Główny SDP
otrzymują Grzegorz Kuczek i Igor Miecik
współautorzy audycji "Nieprawidłowości w sądownictwie wojskowym"
TVN - Uwaga z 29, 30 października 2008 r.
O tym, co dzieje się w murach sądów wojskowych, mało kto wie. To hermetyczne środowisko, które wytworzyło własne reguły. Autor reportażu ujawnia tajemnice sądownictwa wojskowego. Okazuje się, że sądy te nie zawsze działają zgodnie z prawem. Naciski na sędziów, namawianie ich do wydania odpowiedniego wyroku, nieprawidłowości formalne w wydawaniu wyroków, nepotyzm to tylko niektóre z patologii, wcale nie odosobnione. Wskazują je sędziowie sądów wojskowych, którzy nie godzą się z taką sytuacją. Za przerwanie zmowy milczenia, za "podkopywanie dobrego imienia sądownictwa wojskowego" spotkała ich dotkliwa kara z wykluczeniem ze służby włącznie.
dyplom za ujawnienie tajemnic środowiska, które wytworzyło własne reguły i o cenie za przerwanie zmowy milczenia.
honorowe wyróżnienie otrzymuje Bianka Mikołajewska
autorka tekstu "Biznesmeni z komendy", „Polityka” z 2 sierpnia 2008 r.
Mieli działać w interesie policjantów. Zamiast tego zajęli się robieniem interesów. Autorka tropi nieprawidłowości w NSZZ Policjantów Komendy Stołecznej Policji. Związkowcy, a konkretnie kilka osób z kierownictwa NSZZ Policjantów KSP, rozpoczęli prywatny biznes od założenia kasy SKOK, która wbrew statutowi obsługiwała również osoby spoza Związku. Później inwestowano w różne spółki, w tym ubezpieczeniowe i zajmujące się nieruchomościami. Jak pokazało dziennikarskie śledztwo, przeprowadzone przez autorkę, wszystkie te interesy robione pod płaszczykiem służby funkcjonariuszom i działalności statutowej związku zawodowegosą tak naprawdę prywatnym biznesem, nie mającym nic wspólnego z działalnością związkową i celami statutowymi.
dyplom za pokazanie podwójnej moralności w policyjnym wydaniu, interesów robionych pod płaszczykiem służby ludziom.
Nagrodę im.Kazimierza Dziewanowskiego
za publikacje o problemach i wydarzeniach międzynarodowych
ufundowaną przez wydawnictwo "Presspublica"
otrzymuje Jacek Hugo-Bader
autor reportażu "Symfonia wybuchowa c-moll"
„Gazeta Wyborcza” Duży Format z 21 maja 2009 r.
Katastrofy w kopalniach były, są i będą. W Polsce mamy ich co najmniej kilka w roku. Opisywana przez Hugo-Badera katastrofa w Doniecku była w tym stuleciu największą w Europie. Autor, dokładny w opisach okropności wybuchu metanu, nie narusza godności człowieka mimo surowego realizmu. Współczując rodzicom zabitych, wdowom, rodzicom, osieroconym dzieciom widzi straty i korzyści. Bezcenne życie ludzkie przeliczone zostaje na odszkodowania, przyznane mieszkania. Autor pokazał, jak może pomoc materialna zdemoralizować, jak ważny jest w nieszczęściu ład moralny, dobre obyczaje, prawdziwa przyjaźń i miłość.
dyplom za znakomity tekst o katastrofie w kopalni. Za utrzymanie własnego stylu podnoszącego rangę reportażu jako gatunku o walorach literackich.
honorowe wyróżnienie otrzymuje Alicja Grembowicz
autorka audycji "Cela Konrada" Studio Reportażu i Dokumentu Polskiego Radia Pr. I
Autorka przypomina sławną inscenizację „Dziadów” Adama Mickiewicza w reżyserii Kazimierza Dejmka, atmosferę marca 1968 roku, by potem przenieść nas do Wilna i poprowadzić śladami Mickiewicza, filomatów, filaretów. Odwiedzamy m.in. cmentarz na Rossie, cele w klasztorze księży bazylianów, przerobionym na więzienie za czasów Mickiewicza, a także celę Konrada. Dziś mieści się tam pokój hotelowy, a konkretnie... toaleta.
dyplom za wybitną audycję edukacyjną w postaci radiowego reportażu literackiego, ukazującego Adama Mickiewicza, jego życie i twórczość jako dziedzictwo i dobro nie tylko Polaków.
Nagrodę im. Macieja Łukasiewicza
za publikacje na temat współczesnej cywilizacji i kultury
ufundowaną przez wydawnictwo "Presspublica"
otrzymuje Beata Hyży-Czołpińska
autorka audycji tv "Ostatnia książka Ryszarda Kapuścińskiego"
TV Polonia z 5 kwietnia 2009 r.
Rzecz o nie napisanej książce Ryszarda Kapuścińskiego. Autorka idzie tropem Mistrza iodwiedza jego ukochany Pińsk, poznaje miasto, ludzi tam mieszkających, zwiedza zakątki częściowo przez Kapuścińskiego opisane lub opowiedziane przed laty – do innego filmu. Poznajemy też Pińsk i jego niełatwą historię. Imponujące są zdobyte przez autorkę archiwalia – dzięki nim zanurzamy się nie tylko w Pińsk Kapuścińskiego, ale i w historię samego miasta i Podlasia, którego już nie ma.
dyplom za pokazanie niezwykłości sztuki dziennikarskiej i przypomnienie, jak ważne jest dziedzictwo kulturowe, rodzinne, ojczyźniane.
honorowe wyróżnienie otrzymuje Anna Dudzińska
autorka audycji "Śląski power", Polskie Radio Katowice, czerwiec 2009 r.
„Śląski Power” jest mistrzowską opowieścią o artyście, Kazimierzu Kutzu, który funkcjonuje jednocześnie w przestrzeni publicznej jako polityk, dla wielu dość kontrowersyjny. Autorka potrafiła wydobyć z tej postaci to, co najważniejsze - jego zrośnięcie z kulturą Śląska. Proponuje nam podróż po jego życiu i miejscach, skąd się wywodzi, gdzie przeżył ważne chwile, gdzie dojrzewał. Konfrontuje je ze scenami realizowanych przez Kutza filmów, co uświadamia nam tę jedność życia i sztuki, a także źródła tej niesłychanej siły życiowej, którą obserwujemy u wielu Ślązaków, zwłaszcza kobiet śląskich.
dyplom za niebanalną opowieść o wybitnym artyście, jednocześnie wyrazistym człowieku polskiej sceny politycznej, o tym, jak można połączyć tak różne działalności, o źródle siły, jakim jest związanie z ziemią rodzinną.
Nagrodę im.Eugeniusza Kwiatkowskiego
za publikacje o przedsięwzięciach gospodarczych służących realizacji wizji nowoczesnej Polski
ufundowaną przez Bank Zachodni WBK
otrzymuje Zbigniew Bartuś
autor tekstu "Beton krzepnie powoli", „Dziennik Polski”
z 17 października 2008r.
Autor wpadł na prosty, ale bardzo wymowny sposób przedstawienia nudnego tematu, jakim już od dawna stał się problem budowy nowych dróg w Polsce. Zestawił tempo i jakość prac na budowie Centrum Handlowego Niwa w Oświęcimiu [kapitał amerykański, wykonawca - prywatne przedsiębiorstwo z Katowic] oraz budowę drogi publicznej [inwestor Zarząd Dróg Wojewódzkich w Katowicach]. Ten „dziennik budowy” poprzedza rzetelna publicystyka, obejmująca stan spraw drogowych w Małopolsce i nie tylko. Autor wykazuje dużą znajomość problemu, obserwuje i docieka, jakie mechanizmy decydują o sukcesie lub porażce.
dyplom za znakomity warsztat dziennikarski, pomysłowe i niebanalne ujęcie tematu, rzetelną znajomość opisywanego problemu, za długookresową jego obserwację.
Nagrodę im .Stefana Żeromskiego
za publikacje o tematyce społecznej
ufundowaną przez Astra CEE Sp. z o.o.
otrzymuje Marzena Burczycka-Woźniak
autorka audycji "Przesyłka" będącej adaptacją książki „Prawda i prawo”, Teatr Polskiego Radia Pr.I
Autorka przez kilka lat towarzyszy matce szukającej prawdy o śmierci syna - marynarza. Wbrew bezduszności prokuratury, CBŚ-u, marynarskich władz i związków odkrywa ona straszną prawdę - ciało jej syna posłużyło do przemytu narkotyków. Opisy dziennikarskie zebrane w książce „Prawda i prawo” posłużyły do napisania scenariusza radiowego teatru faktu.
dyplom za oryginalną dziennikarską opowieść o dążeniu do ujawnienia prawdy, przeniesioną w konwencję teatru faktu.
honorowe wyróżnienie otrzymuje Magda Skawińska
autorka audycji radiowej "Libacja", Studio Reportażu i Dokumentu Polskiego Radia, z 15 czerwca 2009 r.
Za znakomitą radiową opowieść o wydarzeniu sprzed lat, gdy wypity przez dziennikarki w redakcji „Przyjaciółki” w 1968 r. kieliszek wódki (z jakiegoś banalnego redakcyjnego powodu) stał się przedmiotem wielkiej akcji przeciw syjonistom, śledztwa milicji, prokuratury i SB, wpłynął na losy zatrudnionych tam dziennikarek, a skutki tego ciągną się po dzień dzisiejszy.
dyplom za świetną warsztatowo radiową opowieść o absurdzie politycznym PRL-u, który miał przełożenie na dalsze losy - nie tylko zawodowe - grupy dziennikarek.
honorowe wyróżnienie otrzymują Maciej Drzewicki i Grzegorz Kubicki
współautorzy reportażu "Mama. Panią to masz na ulicy", „Gazeta Wyborcza” z 23 maja 2009 r.
Ten świetnie napisany artykuł pokazuje życiorys, jakich mało, kobietę – jedną z bohaterek Sierpnia i osobę nadzwyczajną nie dlatego, że nią była, ale dlatego, że cały czas nią jest. Bez zadęcia, pokazywania, jaka to byłam wspaniała, bohaterka artykułu – Henryka Krzywonos – Strycharska opowiada o sobie zwyczajnie, prosto, bez pretensji o cokolwiek, do kogokolwiek.
Wychowała w rodzinnym domu dziecka 12 dzieci - i to dobrze wychowała. Jedna z jej córek prowadzi również taki dom dla osieroconych dzieci.
dyplom za pokazanie Henryki Krzywonos-Stryczarskiej, jednej z bohaterek Sierpnia jako osoby nadzwyczajnej, nie dlatego, że nią była, ale dlatego, że cały czas nią jest.
Nagrodę im. Jerzego Zieleńskiego
za publikacje poświęcone popularyzacji wiedzy o Polsce i świecie
ufundowaną przez Rodzinę Patrona
otrzymują Małgorzata Nabel i Konrad Stanglewicz
współautorzy cyklu audycji „Eugenika. Opowieść o ludzkich marzeniach, o doskonałości i błądzeniu”, Radio Zachód z 13, 27 i 24 marca 2009 r.
Eugenika - trudny temat. Ryzykowny, można się nim narazić wielu ludziom, zwłaszcza tym, którzy w postępie medycyny widzą drogę do łatwiejszego, wygodniejszego życia. Autorzy tego cyklu audycji zaprosili do wypowiadania się o eugenice znakomitych znawców zagadnienia - księdza-etyka, lekarzy, pisarzy i dziennikarzy, zajmujących się sprawami eutanazji, zapłodnienia in vitro, opieką nad ludźmi „uszkodzonymi”. Każda opinia warta jest zastanowienia. Postawienie tych problemów – różnych – obok siebie, jest szokujące. „Ludzkie marzenia o doskonałości i błądzeniu” - tytuł świetny, bo trafny, dla tak skomplikowanego i trudnego problemu.
dyplom za bardzo ciekawą i odważną inicjatywę pogłębienia refleksji o meandrach naszej cywilizacji, za pokazanie, jak blisko od doskonałości do tragedii.
honorowe wyróżnienie otrzymuje Joanna Nowaczyk
autorka tekstów "Mocek - bohater nieznany", "Pomnik" i "Ukryty sztandar", „Fakty Mosińsko-Puszczykowskie” z 27 sierpnia 2008 r., 9 marca 2009 r.
i 22 stycznia 2009 r.
Cykl „Lokalne historie” („Fakty Mosińsko-Puszczykowskie”) są to niesłychanie starannie zdokumentowane historie miejsc i mieszkańców, związanych z regionem bohaterów uczestniczących w wielkiej historii. To znakomity przykład na budowę lokalnego patriotyzmu, budowę prawdziwej Małej Ojczyzny.
dyplom za przypomnienie historii, która tworzy legendę Mosińsko- Puszczykowskiej Małej Ojczyzny, składającej się na wielką polską historię.
Nagroda im. Bolesława Wierzbiańskiego
Fundacji „Konkurs Pro Publico Bono”
za podejmowanie ważkich tematów społeczności lokalnych dla redakcji niezależnych gazet i czasopism (tzn. nie związanych z koncernami medialnymi i samorządami), wydawanych w miejscowościach do 100 tys. mieszkańców. Nagroda przyznana przez jury Konkursu SDP w porozumieniu z kapitułą Nagrody Pro Publico Bono
ufundowana ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. Nagroda została ogłoszona podczas Obywatelskiego Święta Niepodległości Pro Publico Bono 11 listopada w Krakowie
otrzymała redakcja Tygodnika „Głos Wągrowiecki”
dyplom za świetną informację prasową, kształtowanie patriotyzmu lokalnego, warsztat dziennikarski i redaktorski, za szanowanie swojego czytelnika.
Nagrodę im. prof. Stefana Myczkowskiego
Klubu Publicystów Ochrony Środowiska "Ekos"
za publikacje o problemach ochrony środowiska
ufundowaną przez Bank Ochrony Środowiska S.A.
otrzymuje Piotr Gadzinowski
autor audycji "Pieniądze nie śmierdzą",
TVN - Uwaga z 26-27 marca 2009 r.
Aż trudno uwierzyć, że w dzisiejszych czasach – troski o ekologię – grupa ludzi dla chęci zysku jest w stanie zanieczyścić wodę, środowisko. Okazało się, że w Łodzi usuwanie nieczystości płynnych jest źródłem korupcji i zarabiania lewych pieniędzy przez firmy asenizacyjne. Za ich pośrednictwem do kolektorów ściekowych, a następnie do oczyszczalni ścieków trafiały ścieki toksyczne i agresywne – ługi, kwasy, farby, ścieki fabryczne z uboju, które powinny być utylizowane zupełnie w inny sposób.
Dziennikarskie śledztwo pokazało, jak rozległy był to proceder korupcyjny, a interwencja dziennikarska spowodowała natychmiastową reakcję władz miasta – wiele zwolnień i przekazanie sprawy do prokuratury. Miejmy nadzieję, że będzie także przestrogą dla innych, którzy chcieliby wejść na tę ścieżkę.
dyplom za znakomitą realizację dziennikarskiej misji - wykrywania i piętnowania zła.
honorowe wyróżnienie otrzymuje Magdalena Grzebałkowska
autorka tekstu "Gwałt na Kazimierzu D.", „Gazeta Wyborcza” z 9 marca 2009 r.
Materiał interwencyjny dotyczący zamiaru sprzedaży przez władze Kazimierza Dolnego kamieniołomu na obrzeżach miasta. Czy władze miasta mogą podjąć decyzję o sprzedaży kamieniołomu? Burmistrz jest przez chwilę, a kamieniołom od wieków, ale zgodnie z prawem i zasadami demokracji, to właśnie demokratycznie wybrane władze mogą przesądzić o losie kamieniołomu. A kwota, jaką można by uzyskać, jest równoważna rocznemu budżetowi miasta.
To zapewne nie jedyny taki przypadek w Polsce, gdzie protesty społeczne są jedynym ratunkiem przed nie do końca przemyślanymi inwestycjami. Czy dojdzie do tytułowego gwałtu na Kazimierzu D.? Nie wiadomo.
dyplom za reporterską wnikliwość, interwencję dziennikarską w sprawie pozornie lokalnej, której rozwiązanie zależy od świadomości i postawy obywatelskiej.
